Impostos de transmisión ou atracos encubertos? Cando para herdar hai que ser rico en Galicia. Un apunte legal sobre como lastrar a mobilidade de terras e favorecer a especulación

12:03 1 Comentarios


A Orde do 28 de xullo de 2011 pola que se aproban os prezos medios no mercado de determinados inmóbeis rústicos e urbanos na comunidade autónoma de Galicia foi publicada no DOG nº 158 de 19 de agosto de 2011, e na súa segunda páxina atópase a súa motivación “El objetivo de esta orden es, pues, desarrollar el medio de comprobación de precios medios en el mercado para que pueda ser utilizado en la aplicación de los tributos gestionados por esta comunidad autónoma cuya base imponible sea el valor real de los bienes inmuebles. La incorporación de este medio de valoración produce importantes ventajas tanto para la administración como para el contribuyente. Para este último supone una gran seguridad jurídica, ya que establece un criterio de valoración objetivo, común y homogéneo en todo el territorio, suministra información del valor real a efectos fiscales del bien que vaya a ser objeto de adquisición o transmisión, explica con detalle el sistema de cálculo utilizado y vincula a la Administración tributaria con el valor publicado cuando utiliza este medio de valoración, sin olvidar la ventaja que supone el publicar los precios de las distintas zonas para su conocimiento general”.
Dous parágrafos máis adiante indícase: “La Dirección General de Tributos de la Consellería de Hacienda ya había publicado a través de la Resolución de 1 de diciembre de 2008 (DOG del 10 de diciembre) la normativa técnica sobre valoraciones inmobiliarias. Este método técnico de amplia aceptación se acomoda a este medio de valoración manteniendo sus notas esenciales”. Entendemos que debería dicir método técnico de ampla afección, xa que en Galicia cunha poboación de 2795422 habitantes (IGE, 2011) temos 2694899 titulares catastrais (DGC, 2011) e dita valoración dos bens inmóbeis constitúe a base impoñible do imposto de sucesións e donacións.
Precisamente polo impacto social deste método de valoración, unha vez analizada a metodoloxía de valoración que se recolle nesta Orde, destacamos algúns aspectos que consideramos máis salientables e que sen dúbida resultan contraditorios coa propia xustificación do método que se enunciaba nos parágrafos anteriores.
A principal eiva deste método de valoración rexístrase na súa aplicación bens inmóbeis de natureza rústica, onde a partir duns módulos básicos establecidos para cada concello se lle aplican factores correctores en función do tipo de cultivo, localización dos predios no concello ou o tipo de acceso ás fincas. Así, os resultados que se obteñen lonxe de reflectir os prezos medios no mercado como deberían aparecen totalmente afastados da realidade ó superar en máis do dobre o valor que alcanzarían nun mercado libre de presións e especulacións.
Así, os motivos fundamentais desta disfuncionalidade veñen da man da propia definición e aplicación dos coeficientes correctores, que multiplicando directamente ós módulos básicos do valor da terra de cada concello acadan valores moi elevados. Asemade, a propia configuración destes coeficientes carece de calquera lóxica á hora de modular os valores básicos de rústica, recollendo indicadores máis propios da valoración de bens inmóbeis de natureza urbana, polo que fai ó tipo de vía ou o lugar da parcela no concello. Así, que unha parcela de rústica teña acceso mediante unha estrada asfaltada ou mediante unha estrada nacional, non debería incrementar o seu valor en tres ou catro veces, xa que os niveis de rendibilidade non se ven afectados por este parámetro.
Comentario aparte merece a ponderación establecida pola localización da parcela no concello, este indicador non ten ningunha relación coa produtividade agropecuaria, pero si outras variables como a exposición ou a pendente que non se teñen en conta nesta metodoloxía. Neste senso, tamén se botan en falla outras variables relacionadas coa localización e coa produtividade como a distancia á explotación, ou o grao de dispersión segundo as outras parcelas do lote, ambos de fácil cálculo e de interese nos casos de herdanzas.
Tamén debemos mencionar que dito método de valoración carece totalmente de criterios e parámetros que reflictan dalgún xeito a aptitude produtiva agraria das parcelas. Pola contra, algúns dos mencionados coeficientes correctores que poden chegar ata as 7 unidades (caso do acceso mediante estrada nacional), que cun carácter multiplicativo permiten acadar elevados valores unitarios para fincas rústicas (de máis de 30 euros/m2) alimentando de paso falsas expectativas dos titulares de cara a unha recalificación urbanística das ditas parcelas, precisamente por empregar factores correctores de aplicación en valoración urbana.
 
A continuación preséntanse dous exemplos concretos e recentes que poñen cando menos en evidencia este método de valoración administrativa, constatando a escasa relación dos seus resultados cos prezos medios do mercado, situándose lonxe de poder representar o valor real dos bens inmóbeis ó contrario do que se indica na redacción da citada Orde. Así é que non se entende cales son as vantaxes para os contribuíntes, nin tampouco por que se lle denomina método técnico de ampla aceptación na xustificación da dita norma.
 
1º. A parcela “Viña Grande” con referencia catastral 15XXXXXXXXXXXXXXXXEP aparece clasificada como Agra Protexida, cando esta clasificación non se recolle no Anexo correspondente. Doutro lado, interesa significar que a valoración final de dita agra, cunha superficie inferior a 1 ha e afectada por unha servidume dun tendido eléctrico de media tensión, ascende a 106800,20€. Resultado que evidencia a falla de mesura á hora de aplicar os coeficientes correctores, proporcionando valores máis propios de fincas urbanas que rústica. Exemplificamos o errático comportamento do modelo de valoración nesta finca á hora tamén de aplicarlle a clasificación de Agra Protexida (estes niveis de protección resultan arbitrarios, xa que no concello ó que pertence a parroquia non existe PXOM aprobado que sosteña dita afirmación), pero se por un momento supoñemos que non existise tal “protección” estariamos multiplicando o valor da parcela por 7 en vez de por 2,4, o que suporía un valor final de dita parcela cando se clasificase como labradío non protexido de 311500,58€. Valores de rústica que non se sosteñen hoxe en día tendo en conta o inmobilismo do mercado de terras, o abandono da agricultura e a marcada incertidume que recae sobre o futuro produtivo do agro galego.

2º. A parcela “Monte en Esperón ó Vilar” con referencia catastral 15XXXXXXXXXXXXXXXRQ tamén presenta unha ponderación adicional nos seus factores de corrección que derivan nunha valoración unitaria de 6,55€/m², a todas luces incongruente cunha superficie de monte onde non existe unha ordenación forestal e a vexetación existente, tanto arbórea como arbustiva, responden a unha rexeneración natural, caracterizándose por ter diferentes clases diamétricas, diferentes especies forestais, presencia abundante de mato, que podemos explicar pola falla de xestión, abandono ou en definitiva ausencia de calquera tipo de silvicultura; polo que non se xustifica un valor final de 106198,95€ para unha superficie de 1,62 ha, no actual contexto da nosa economía forestal, onde a recesión económica afectou dun xeito tan importante ó sector. Probablemente polo continuado incremento do volume de madeira cortada (cun máximo histórico no ano 2008, con máis de 8,5 millóns de m3), a crise do sector da construción e, por extensión, a da industria do moble, provocando no ano 2009 unha caída aproximada do 40% (Asociación Forestal de Galicia, 2009). Así, por primeira vez en moitos anos prodúcese unha posición da oferta moi superior á demanda, o que se une á problemática derivada da competencia de terceiros países, principalmente asiáticos e latinoamericanos. Todo elo induce a un contexto fortemente inestable na economía forestal, cun futuro incerto tanto para moitas empresas do sector como para as propias explotacións debido á forte caída do prezo da madeira en pé (Mera e Vázquez, 2009), polo que non podemos xustificar nin propoñer valores preto dos 7€/m², e aínda menos facendo referencia a valores medios do mercado como así se sinala da citada norma.
De todo o anterior despréndese que o método de valoración que se recolle na citada Orde, lonxe de reflectir o valor real dos bens inmóbeis e de beneficiar ó contribuínte como se indica na propia redacción da mesma, incumpre principios constitucionais básicos como o de xeneralidade e xustiza tributaria, precisamente por derivar resultados tan afastados dos valores de mercado no caso dos bens inmóbeis de natureza rústica. Máis aínda, se temos en conta a traxectoria deste pouco ecuánime Imposto de Transmisións Patrimoniais, que pola necesidade recadatoria da Comunidade Autónoma para cumprir con Bruxelas e con Facenda, se ven incementando nos últimos anos, situando hoxe en día á nosa Comunidade entre as 5 primeiras onde sae máis caro doar ou herdar.
Polo que espero sirva esta pequena reflexión para dar a coñecer e concienciar ós futuros “beneficiarios” sobre os efectos “perversos” de dita norma, e que de acadarse o suficiente acordo e consenso se investiguen e establezan as canles para facer chegar á Xunta de Galicia unha petición para deixar sen efecto a devandita Orde da Consellería de Facenda do 28 de xullo de 2011, e que aprobe unha nova norma que permita estimar, tal e como se indica nesta o valor medio do mercado para os inmóbeis afectados, tendo tamén en conta criterios de valoración obxectivos e diferenciados entre fincas rústicas e urbanas, a conxuntura do mercado de terras en Galicia, así como a actual crise económica; aspectos relevantes que deben producir taxas inferiores ás do pasado e non ó contrario como realmente acontece.
E ti que opinas?

Para máis información:
http://www.conselleriadefacenda.es/opencms/Economia/Biblioteca/Documentos/Dx_Tributos/OrdenPreciosMedios2010-gall.pdf

David Miranda Barrós

1 comentario:

  1. Que opino? Que xa está está ben de sangrar sempre os mesmos. Esto e o comunismo. Os que están dentro do sistema e viven del, e todolos demais que estamos fora e nos expolian. No comunismo o primeriro e o manteñemento da maquinaria de control (Administracion) xusto o que está a pasar eiqui. Desmontemos a Administración e precisaranse menos recursos para manter a tanto mangante expoliador. Non fago distingos entre PP, PSOE, IU, BNG todos, absolutamente todos traballan pra eles, nunca pra os galegos e xa me da noxo tanta hipocresia. Non e só con istes impostos, e con todos. Impostos, tasas, que mais da, o caso e expoliar ó cidadan e sometelo as arbitrariedades da Administración ... ata cando?

    ResponderEliminar