Impostos de transmisión ou atracos encubertos? Cando para herdar hai que ser rico en Galicia. Un apunte legal sobre como lastrar a mobilidade de terras e favorecer a especulación
A Orde do 28 de xullo de 2011 pola que se aproban os prezos medios no mercado de determinados inmóbeis rústicos e urbanos na comunidade autónoma de Galicia foi publicada no DOG nº 158 de 19 de agosto de 2011, e na súa
segunda páxina
atópase a súa motivación “El objetivo de esta orden es, pues,
desarrollar el medio de comprobación
de precios medios en el mercado
para que pueda ser utilizado en la aplicación de los tributos
gestionados por esta comunidad autónoma cuya
base imponible sea el valor real de los bienes inmuebles.
La incorporación de este
medio de valoración produce importantes ventajas
tanto para la administración como para
el contribuyente.
Para este último supone una gran seguridad jurídica, ya que
establece un criterio de valoración objetivo, común y homogéneo en
todo el territorio, suministra
información del valor real a efectos fiscales del bien
que vaya a ser objeto de adquisición o transmisión, explica con
detalle el sistema de cálculo utilizado y vincula a la
Administración tributaria con el valor publicado cuando utiliza este
medio de valoración, sin olvidar la ventaja que supone el publicar
los precios de las distintas zonas para su conocimiento general”.
Dous
parágrafos máis adiante indícase: “La
Dirección General de Tributos de la Consellería de Hacienda ya
había publicado a través de la Resolución de 1 de diciembre de
2008 (DOG del 10 de diciembre) la normativa técnica sobre
valoraciones inmobiliarias. Este método
técnico de amplia aceptación
se acomoda a este medio de valoración manteniendo sus notas
esenciales”. Entendemos que debería dicir método técnico de
ampla afección, xa que en Galicia cunha poboación de 2795422
habitantes (IGE, 2011) temos 2694899 titulares catastrais (DGC, 2011)
e dita valoración dos bens inmóbeis constitúe a base impoñible do
imposto de sucesións e donacións.
Precisamente
polo impacto social deste método de valoración, unha vez analizada
a metodoloxía de valoración que se recolle nesta
Orde, destacamos algúns aspectos que consideramos máis salientables
e que sen dúbida resultan contraditorios coa propia xustificación
do método que se enunciaba nos parágrafos anteriores.
A
principal eiva deste método de valoración rexístrase na súa
aplicación bens inmóbeis de natureza rústica, onde a partir duns
módulos básicos establecidos para cada concello se lle aplican
factores correctores en función do tipo de cultivo, localización
dos predios no concello ou o tipo de acceso ás fincas. Así, os
resultados que se obteñen lonxe de reflectir os prezos medios no
mercado como deberían aparecen totalmente afastados da realidade ó
superar en máis do dobre o valor que alcanzarían nun mercado libre
de presións e especulacións.
Así,
os
motivos fundamentais desta disfuncionalidade veñen da man da propia
definición e aplicación dos coeficientes
correctores, que multiplicando directamente ós módulos básicos do
valor da terra de cada concello acadan valores moi elevados.
Asemade, a propia configuración destes coeficientes carece
de calquera lóxica
á hora de modular os valores básicos de rústica, recollendo
indicadores máis propios da valoración de bens inmóbeis de
natureza urbana, polo que fai ó tipo de vía ou o lugar da parcela
no concello. Así, que unha parcela de rústica teña acceso mediante
unha estrada asfaltada ou mediante unha estrada nacional, non debería
incrementar o seu valor en tres ou catro veces, xa que os niveis de
rendibilidade non se ven afectados por este parámetro.
Comentario
aparte merece a ponderación establecida pola localización da
parcela no concello, este indicador non ten ningunha relación coa
produtividade agropecuaria, pero si outras variables como a
exposición ou a pendente que non se teñen en conta nesta
metodoloxía. Neste senso, tamén se botan en falla outras variables
relacionadas coa localización e coa produtividade como a distancia á
explotación, ou o grao de dispersión segundo as outras parcelas do
lote, ambos de fácil cálculo e de interese nos casos de herdanzas.
Tamén
debemos mencionar que dito método de valoración carece totalmente
de criterios e parámetros que reflictan dalgún xeito a aptitude
produtiva agraria das parcelas.
Pola contra, algúns dos mencionados coeficientes correctores que
poden chegar ata as 7 unidades (caso do acceso mediante estrada
nacional), que cun carácter multiplicativo permiten acadar elevados
valores unitarios para fincas rústicas (de máis de 30 euros/m2)
alimentando de paso falsas expectativas dos titulares de cara a unha
recalificación urbanística das ditas parcelas, precisamente por
empregar factores correctores de aplicación en valoración urbana.
A
continuación preséntanse dous exemplos concretos e recentes que
poñen cando menos en evidencia este método de valoración
administrativa, constatando a escasa relación dos seus resultados
cos prezos medios do mercado, situándose lonxe de poder representar
o valor real dos bens inmóbeis ó contrario do que se indica na
redacción da citada Orde. Así é que non se entende cales son as
vantaxes para os contribuíntes, nin tampouco por que se lle denomina
método técnico de ampla aceptación na xustificación da dita
norma.
1º.
A parcela “Viña Grande” con referencia catastral
15XXXXXXXXXXXXXXXXEP aparece clasificada como Agra Protexida, cando
esta clasificación non se recolle no Anexo correspondente. Doutro
lado, interesa significar que a valoración final de dita agra, cunha
superficie inferior a 1 ha e afectada por unha servidume dun tendido
eléctrico de media tensión, ascende a 106800,20€. Resultado que
evidencia a falla de mesura á hora de aplicar os coeficientes
correctores, proporcionando valores máis propios de fincas urbanas
que rústica. Exemplificamos o errático comportamento do modelo de
valoración nesta finca á hora tamén de aplicarlle a clasificación
de Agra Protexida (estes niveis de protección resultan arbitrarios,
xa que no concello ó que pertence a parroquia non existe PXOM
aprobado que sosteña dita afirmación), pero se por un momento
supoñemos que non existise tal “protección” estariamos
multiplicando o valor da parcela por 7 en vez de por 2,4, o que
suporía un valor final de dita parcela cando se clasificase como
labradío non protexido de 311500,58€. Valores de rústica que non
se sosteñen hoxe en día tendo en conta o inmobilismo do mercado de
terras, o abandono da agricultura e a marcada incertidume que recae
sobre o futuro produtivo do agro galego.
2º. A parcela “Monte en Esperón ó Vilar” con referencia catastral 15XXXXXXXXXXXXXXXRQ tamén presenta unha ponderación adicional nos seus factores de corrección que derivan nunha valoración unitaria de 6,55€/m², a todas luces incongruente cunha superficie de monte onde non existe unha ordenación forestal e a vexetación existente, tanto arbórea como arbustiva, responden a unha rexeneración natural, caracterizándose por ter diferentes clases diamétricas, diferentes especies forestais, presencia abundante de mato, que podemos explicar pola falla de xestión, abandono ou en definitiva ausencia de calquera tipo de silvicultura; polo que non se xustifica un valor final de 106198,95€ para unha superficie de 1,62 ha, no actual contexto da nosa economía forestal, onde a recesión económica afectou dun xeito tan importante ó sector. Probablemente polo continuado incremento do volume de madeira cortada (cun máximo histórico no ano 2008, con máis de 8,5 millóns de m3), a crise do sector da construción e, por extensión, a da industria do moble, provocando no ano 2009 unha caída aproximada do 40% (Asociación Forestal de Galicia, 2009). Así, por primeira vez en moitos anos prodúcese unha posición da oferta moi superior á demanda, o que se une á problemática derivada da competencia de terceiros países, principalmente asiáticos e latinoamericanos. Todo elo induce a un contexto fortemente inestable na economía forestal, cun futuro incerto tanto para moitas empresas do sector como para as propias explotacións debido á forte caída do prezo da madeira en pé (Mera e Vázquez, 2009), polo que non podemos xustificar nin propoñer valores preto dos 7€/m², e aínda menos facendo referencia a valores medios do mercado como así se sinala da citada norma.
De
todo o anterior despréndese que o método de valoración que se
recolle na citada Orde, lonxe de reflectir o valor real dos bens
inmóbeis e de beneficiar ó contribuínte como se indica na propia
redacción da mesma, incumpre principios constitucionais básicos
como o de xeneralidade e xustiza tributaria, precisamente por derivar
resultados tan afastados dos valores de mercado no caso dos bens
inmóbeis de natureza rústica. Máis aínda, se temos en conta a
traxectoria deste pouco ecuánime Imposto de Transmisións
Patrimoniais, que pola necesidade recadatoria da Comunidade Autónoma
para cumprir con Bruxelas e con Facenda, se ven incementando nos
últimos anos, situando hoxe en día á nosa Comunidade entre as 5
primeiras onde sae máis caro doar ou herdar.
Polo
que espero sirva esta pequena reflexión para dar a coñecer e
concienciar ós futuros “beneficiarios” sobre os efectos
“perversos”
de dita norma, e que de acadarse o suficiente acordo e consenso se
investiguen e establezan as canles para facer chegar á Xunta de
Galicia unha petición para deixar sen efecto a devandita Orde da
Consellería de Facenda do 28 de xullo de 2011, e que aprobe unha
nova norma que permita estimar, tal e como se indica nesta o valor
medio do mercado para os inmóbeis afectados, tendo tamén en conta
criterios de valoración obxectivos e diferenciados entre fincas
rústicas e urbanas, a conxuntura do mercado de terras en Galicia,
así como a actual crise económica; aspectos relevantes que deben
producir taxas inferiores ás do pasado e non ó contrario como
realmente acontece.
E
ti que opinas?
Para máis información:
http://www.conselleriadefacenda.es/opencms/Economia/Biblioteca/Documentos/Dx_Tributos/OrdenPreciosMedios2010-gall.pdf
David Miranda Barrós
Que opino? Que xa está está ben de sangrar sempre os mesmos. Esto e o comunismo. Os que están dentro do sistema e viven del, e todolos demais que estamos fora e nos expolian. No comunismo o primeriro e o manteñemento da maquinaria de control (Administracion) xusto o que está a pasar eiqui. Desmontemos a Administración e precisaranse menos recursos para manter a tanto mangante expoliador. Non fago distingos entre PP, PSOE, IU, BNG todos, absolutamente todos traballan pra eles, nunca pra os galegos e xa me da noxo tanta hipocresia. Non e só con istes impostos, e con todos. Impostos, tasas, que mais da, o caso e expoliar ó cidadan e sometelo as arbitrariedades da Administración ... ata cando?
ResponderEliminar